Wanneer zie je het noorderlicht?

Het Noorderlicht of Poollicht heb je wellicht al eens gezien op foto’s of (lucky you) in het echt.
Hier lees je meer over dit lichtverschijnsel en wanneer Noorderlicht op welke plekken in de wereld te zien is.

Wanneer Noorderlicht zien?

Het Noorderlicht is niet alleen op de Noordpool te zien. Ook verder van dit meest noordelijke
punt van de wereld kun je het noorderlicht aanschouwen. Wanneer en op welke plek dit te
zien is, kunnen we tegenwoordig voorspellen met behulp van een aantal waardes. Door deze
waardes te combineren en te interpreteren weten we het noorderlicht activiteitenniveau. Je
ziet hieronder de volgende waardes:

• Bz-waarde: Deze waarde geeft de richting van de zonnewind aan. Als deze sterk
  zuidelijk is, dan kondigt dit vaak wijdverspreid poollicht aan. Hoe zuidelijker de
  Bz-waarde, hoe meer kans je hebt om het poollicht in onze streken te zien.
• Bt-waarde: Deze waarde geeft aan hoe sterk de zonnewind is. Het geeft de sterkte
  aan het interplanetair magnetisch veld. Hoe sterker deze waarde is, hoe hoger de
  kans op poollicht is in gebieden verder van de Noord- en Zuidpool.
• Dichtheid zonnewind: Hier zie je hoeveel elektrisch geladen zonnedeeltjes de aarde
  na een reis van 150 miljoen kilometer weten te bereiken. Hoe meer deeltjes, hoe
  beter het poollicht zichtbaar is.
• Snelheid zonnewind: Hier kun je aflezen hoe snel de zonnewind zich verplaatst. Hoe
  hoger de snelheid, hoe beter het Noorderlicht zichtbaar is.

Noorderlicht activiteitenniveau

Door de Bz-waarde, de Bt-waarde, de dichtheid van de zonnewind en de snelheid van de
zonnewind af te lezen en deze gegevens met elkaar te combineren, kunnen we aangeven
hoeveel noorderlichtactiviteit er is. Dit doen we op de noorderlicht activiteiten schaal. Deze
loopt van 1 tot 10, waarbij er bij 1 nauwelijks activiteit is en bij 10 is het bijna niet te missen.
Waar in de wereld het poollicht te zien is, dat heeft weer te maken met de KP-waarde.

Kp-waarde Noorderlicht

De Kp-waarde geeft aan waar op de wereld het noorderlicht te zien is. Maar wat is die
Kp-waarde dan? Deze waarde heeft te maken met het magnetisch veld van de aarde. Op
verschillende plekken op aarde zijn meetstation, die ter plekke het aardmagnetisch veld
meten. Op rustige momenten wordt er gemeten en zodoende wordt er een gemiddelde
waarde over een periode van 3 uur vastgesteld voor dat station. Dit gemiddelde getal is de
lokale Kp-waarde.

Als de zonnedeeltjes de aarde raken, dan heeft dit invloed op de richting van het magnetisch
veld van de aarde. Die invloed is niet overal ter wereld gelijk, dus wordt van alle stations de
lokale afwijking van de eerder gemeten lokale Kp-waarde genomen. En met een vaste
rekenformule berekenen ze dan de globale Kp-waarde, die wordt uitgedrukt met getallen
tussen de 1 en de 9. Deze waardes komen dan weer overeen met lijnen op een wereldkaart.
En zodoende kunnen ze richtlijnen geven waar het noorderlicht te zien is.

Noorderlicht locatie

Het Noorderlicht is in noordelijk gelegen gebieden het meest te zien, vandaar de naam. Maar
ook op andere plekken in de wereld is dit prachtige lichtverschijnsel te bewonderen. Om te
weten waar je moet zijn, moet je weten welke Kp-waarde je nodig hebt.

Waar Noorderlicht te zien?

In de buurt van de poolstreken kun eigenlijk elke heldere en donkere nacht het poollicht
bewonderen. De noorderlichtzone bevindt zich over het algemeen tussen de zeventigste en
tachtigste breedtegraad. Nederland ligt op de 51e breedtegraad en Belgie ligt tussen de 51e
en 49e breedtegraad. Waar het noorderlicht zich laat zien, hangt dus af van de Kp-waarde. En
als de Kp-waarde goed is, zijn er nog meer omstandigheden die optimaal moeten zijn. Zo heb
je onder andere een heldere hemel, een vrije zichtlijn richting de noordelijke of zuidelijke
horizon en complete duisternis nodig. Het noorderlicht laat zich niet zomaar zien…

Bovenaan de pagina kan je zien welke Kp-waarde het noorderlicht op dit moment heeft. Op de afbeelding hieronder kan je zien welke Kp-waarde je nodig hebt om noorderlicht op een bepaalde plek op aarde te kunnen zien.

Noorderlicht in Nederland

Gelukkig is noorderlicht niet alleen te zien in het hoge noorden. Als de storing van het
magnetische veld toeneemt, dan breidt de zone waarin het poollicht te zien is zich verder uit.
Om het noorderlicht met het blote oog in Nederland te kunnen zien, moet er een erg sterke
geometrische storing zijn. Maar af en toe kun je het wel met behulp van je fototoestel in beeld
krijgen.

In juli 2017 was er lichtelijk noorderlicht te zien in Nederland.

Waar wanneer kan je noorderlicht zien

Op de gehele hoge breedtegraad is er poollicht te zien bij een Kp-waarde van 4. Om het bij
een gemiddelde breedtegraad te zien (bijvoorbeeld noorderlicht in Nederland of België) heb
je een Kp-waarde van 7 nodig. Lagere breedtegraden hebben zelfs een waarde van 8 of 9
nodig. Bij welke waarde jij het noorderlicht kunt zien, hangt af van je locatie. Waar op onze
aardbol ben je? In onderstaande lijst kun je kijken welke Kp-waarde je nodig hebt om op een
bepaalde plek het poollicht te kunnen zien.

Belangrijk: het noorderlicht is alleen te zien bij perfecte omstandigheden. Hiervoor heb je niet
gelimiteerd (het liefst helemaal vrij) zicht nodig richting de noordelijke of zuidelijke horizon,
een heldere hemel, geen lichtvervuiling en moet het helemaal donker zijn. Check dus altijd
even het weerbericht als je denkt dat de Kp-waarde voldoende is.

Voorspelling Noorderlicht

Het Noorderlicht altijd al eens met eigen ogen willen zien, maar nog niet de kans gehad om
naar de meest noordelijke plekken van deze aardbol te gaan? Houd dan onze voorspellingen
goed in de gaten. Want ook dichtbij huis kun je het Noorderlicht bewonderen. Door de
verschillende waarden af te lezen en deze te interpreteren kunnen we een aardige
voorspelling doen van waar en wanneer dit lichtverschijnsel zich laat zien. Maar het
Noorderlicht blijft een natuurverschijnsel en dat laat zich niet met 100% zekerheid
voorspellen. Houd de voorspelling op de website dus goed in de gaten om altijd op de
hoogte te zijn van wanneer het Noorderlicht te zien is.