Noorwegen dag 2: Zeearenden spotten

Ik word wakker met de gedachte dat ik het beste van de vakantie heb gehad. De Heineken-reclame waardoor iedereen meer bier moet gaan kopen heb ik in het echt meegemaakt, hoe onrealistisch ook. Maar dit was nog maar het begin… Vandaag zullen er Zeearenden op 5 meter afstand bij onze boot neerdalen.

Opstaan maar

Buiten zijn een paar eksters druk bezig een nestje te bouwen in de opkomende zon. Erg vroeg aangezien er nog veel sneeuw ligt, maar hier in het Noorden verandert de winter bijna direct in de zomer en wordt de lente overgeslagen.

Ik sla de deken van mij af en voel direct de kou over mijn lichaam, ik trek snel een vest aan en loop naar de elektrische verwarming. Die heeft het niet volgehouden toen we vannacht de deur open lieten staan, terwijl we buiten het Noorderlicht aan het bekijken waren. Terwijl ik de verwarming op zijn warmste stand zet hoor ik boven een knal, als ik ga kijken zie ik dat de stoppen zijn doorgeslagen.

Het ontbijt staat klaar in het grote rode huis. Het lijkt wel een hotel: van cruesli tot drie verschillende soorten kaasjes voor op je brood. Er is genoeg, vooral erg lekker. Eerst maar een kop koffie en genieten van het zonnetje en het uitzicht. De andere Nederlanders zijn er al en groeten ons vriendelijk, ‘wat een nacht he?!’

Wat zijn Zeearenden en hoe blijf je veilig in een boot zitten?

Wat is een Zeearend en wat is het verschil tussen een Zeearend en een meeuw? Vooral de laatste vraag is belangrijk om te weten als je ze wilt fotograferen. Ok, zonder grappen, volgens mij weten niet veel mensen hoe een Zeearend eruit ziet. Maakt ook niet uit, na het lezen van dit blog kan je er eigenlijk niet meer omheen.

Ian, de eigenaar van het Sjøhus, vertelt vol enthousiasme over zijn “huisdieren”. Zeearenden eten elke prooi die ze kunnen krijgen, zo kan je ze zien vliegen met meeuwen, vissen, zwanen en zelfs een jong rendier. Zeearenden worden ook wel een vliegende deur genoemd, hun vleugels zijn zo lang dat ze een enorme spanwijdte hebben, tot wel 250cm. Ze zijn typisch te herkennen aan hun witte kop, gele snavel en witte staart. Dit zijn wel de oudere dieren, de jongere vogels hebben alleen bruine veren.

Zeearenden kunnen met gemak een vogel in de lucht doden, je zal ze dit niet snel zien doen. Ze mogen in een gevecht geen veren verliezen, de veren van een Zeearend groeien minder snel aan als de veren van een andere vogel. Heeft een Zeearend geen veren meer, dan is deze ten dode opgeschreven. Ook zal een Zeearend boven zee niet ruzie gaan maken. Een meeuw blijft drijven als ze in het water vallen, maar de Zeearend zal zodra deze in het water is terecht gekomen waarschijnlijk verdrinken.

Zo, nu weet je wat een Zeearend is, alleen nog niet hoe deze eruit ziet. Maar dat komt zometeen. Eerst even uitleggen hoe je veilig in een boot blijft zitten.

We gaan zometeen met een rib-boot het water op, het is belangrijk om de juiste kleding te dragen, vertelt Ian terwijl hij zichzelf in een pak probeert te hijzen. Het is een grappig gezicht, tot ik mij besef dat ik zo ook een pak aanmoet. Ik hou niet van veel kleding, ik heb het veel te snel warm. Nadat alle kleding voorschriften zijn uitgelegd verteld Ian hoe veilig in de boot te blijven zitten.

Belangrijkste regels:

• Blijf zitten…
• Niet in het water vallen…

Nog een paar tips:

• Houd je knieën gebogen tijdens het varen (om de klappen op te vangen);
• Ga niet roepen als je wat ziet, niemand hoort je. Steek je hand op;
• Als je toch in het water valt, probeer je camera boven water te houden zodat iemand anders de foto’s nog kan bekijken;

In een rib-boot het water op

Als een groep Pinguins lopen we met z’n allen naar de rib-boot. Deze ligt rustig te wachten op een dagje met volle snelheid over het water te vliegen.

Het lukt mij om voorop te zitten en pak snel mijn camera erbij, het zou zonde zijn als ik bij het zien van een Zeearend eerst mijn camera nog helemaal moet pakken.

Terwijl we wegvaren, kijken we over het water en zien het open water op ons af komen. Het water is erg rustig, er staat ook niet veel wind. Al vrij snel mindert de boot in vaart en horen we van achter ons “Eagle in the air!”. De adrenaline giert door mijn lichaam terwijl ik mijn camera oppak en de lucht inkijk om het dier te zoeken. Wat volgt zijn meer dan 1400 foto’s van scherpe en onscherpe Zeearenden. Ik heb deze dag veel geleerd over hoe je het beste “wildlife” kan fotograferen. Natuurlijk is het altijd zo dat als de dieren het dichtstbij zijn, het je niet lukt om het beeld goed scherp te krijgen. Hieronder een serie van foto’s die gemaakt zijn van deze dag.

De dieren vliegen weg, Ian gooit nog een paar keer een vis in het water. Maar alleen de meeuwen gaan ermee aan de haal. De Zeearenden hebben een plek op de rotsen waar ze hun nest hebben, hier leggen ze hun prooi neer om het op te eten. Nadat de vangst is neergelegd komt er nog een Zeearend naar het nest en land om ook een beetje vis te krijgen.

Ook de andere Zeearend is niet happig om nog een vis te komen halen. Langzaam drijven we af met de boot. De meeuwen blijven rond de boot cirkelen in de hoop dat er nog een vis in het water land. Ian geeft het op en geeft aan dat we verder varen. Opgewekt kijk ik in de lucht en maak nog een foto van een meeuw, die hoopvol rond de boot cirkelt.

Eagle in the air

We varen een stuk verder en ik merk dat ik niet meer zo goed weet waar we nou vandaan kwamen, alles lijkt enorm veel op elkaar. Maar het uitzicht is prachtig, we zitten voor op de boot met de frisse wind in ons gezicht. We hebben een bril op zodat we niet alleen maar zitten te huilen vanwege de koude wind en dikke handschoenen om geen bevroren vingers te krijgen. Na een tijdje merk je dat het kouder is dan je denkt en knijp je je vingers iets harder tegen elkaar aan.

Naast mij zit mijn vriend met een GoPro voor zich uit, hij filmt alles waar we heengaan. We zoeken in de lucht naar een vogel maar zien alleen af en toe een meeuw. Door de vlagen van wind hoor je geroezemoes van mensen achter je. Plots roept Ian “Eagle in the air!”  en de boot gaat langzamer. In eerste instantie zie ik hem niet, totdat ik rechts van mij de Zeearend recht op ons af zie vliegen. Terwijl ik foto’s maak filmt de GoPro hoe de Zeearend zijn “dans”  in de lucht maakt en een duik naar beneden maakt.

De foto’s op mijn website zijn vaak wat korrelig, dit komt doordat ik de foto’s erg verklein, anders duurt het een uur om de website te laden. Maar onderstaand filmpje is op 4K kwaliteit gefilmd en is echt haarscherp (dit moet je wel aanklikken bij het tandwieltje).

Ik ben direct vergeten hoe koud het is, trek mijn handschoenen uit om de foto’s te bekijken. Zijn de foto’s scherp? Het voelt alsof je een Bastogne eet, je hebt een koekje gekregen en eet deze rustig op, maar zodra het weg is heb je een enorm verlangen om er nog eentje te eten. Een Zeearend die zo dichtbij komt en daarna weer wegvliegt geeft hetzelfde gevoel.

Hellfjorden

We varen met de boot een Fjord in terwijl Ian verteld over het Fjord. Er heeft ooit een persoon gewoond, deze was dagen onderweg zonder ook maar iemand tegen te komen. Er is verder niks te vinden behalve een verlaten boerderij. Na navraag bij Ian ben ik erachter waarom de Hellfjorden zo heten, Hell betekend zoiets als geluk in het Noors. Deze naam is waarschijnlijk gegeven omdat vissers vroeger veel vis konden vangen in dit Fjord.

Naast de historie van het Fjord is het er muisstil. De boot wordt uitgezet en we zijn verplicht een paar minuten stil te zijn. Terwijl je alleen je eigen adem hoort probeer je ergens naar te luisteren, maar er is helemaal niks. Een heerlijk gevoel maar toch ook beangstigend, normaal hoor je altijd wel iets. Een auto, vliegtuig, mensen die praten of een vogel die over vliegt.

Voor ons is de zee met een dun laagje ijs bedekt. Ian gaat het glas breken, oftewel het ijs. Hij begint een rondje te varen waardoor de zee begint te golven, na een volledig rondje legt hij de boot stil en luisteren we naar de golven die onder het ijs komen. Het klinkt als brekend glas, je ziet het ijs stuk voor stuk breken. Een prachtig gezicht / geluid.

Hurtigruten in Stokmarknes

We zijn ondertussen aangekomen in Stokmarknes, we lopen over een steiger bedekt met een laagje ijs. Stokmarknes is niet een mooi dorp, het doet erg denken aan het Oostblok.
We gaan hier lunchen en daarna het Hurtigruten museum in. Niet het spannendste van vandaag, maar de Hurtigruten is een begrip in Noorwegen! De Hurtigruten is een oude postboot dit vaart van Bergen helemaal naar Kirkenes bij de Noors-Russische grens. Tegenwoordig gaan er vooral toeristen mee aan boord die de hele, of een deel van de route meevaren. We lunchen in een zaaltje van een lunchroom. We laten elkaar foto’s zien die we hebben gemaakt. Ian helpt mensen die niet goed weten hoe ze om moeten gaan met hun camera. Na een tijdje komen er 3 pizza’s binnen van ongeveer een meter doorsnee.

Het Hurtigruten museum is interessant, maar niet erg praktisch als je bepakt bent voor een RIB-boot. Ian vertelt vol met passie en overtuiging over de Hurtigruten, het geeft mij het idee dat hij meer weet dan de mensen van het museum zelf. Aan het eind is er de mogelijkheid om zelf in een van de boten te kijken, Ian stuurt ons naar de brug en zelfs daar weet hij nog wat te vertellen.

Ik heb het gevoel dat ik mij op de Titanic bevindt, het lijkt net alsof je echt op het water zit. Maar de boot staat gewoon op de kade… Vanaf het schip kunnen we zien hoe een ander schip van de Hurtigruten Stokmarknes binnen vaart. Eigenlijk gewoon een groot schip dat langs Noorwegen vaart met een mooi verhaal eraan.

We gaan weer terug naar de RIB-boot waar we ons klaarmaken voor de terugweg. We wachten tot de Hurtigruten ook weer gaat varen en varen een stukje mee op volle snelheid. De boot schiet over de golven heen en het dorpje begint kleiner te worden.

Ondertussen is iedereen stil geworden op de boot, niet dat je echt met elkaar kan praten. De wind is ijzig koud en je mond open doen voelt alsof je een paar ijsblokjes in je mond legt.

Onderweg zie ik een aantal keer een bruinvis boven water komen, ik roep nog “Harbor Purpoise!”, maar blijkbaar verstonden ze dat ik een schildpad zag…

De laatste zeearenden

Ja de laatste, echt waar. Je kan er geen genoeg van krijgen als je op de boot zit. Nu ik de foto’s zit uit te zoeken vraag ik mij af waarom… Het is mij niet gelukt om het echte gevoel in een foto te krijgen. Maar de adrenaline schiet door je lichaam als er op korte afstand een Zeearend langs je vliegt. Je kijkt het dier echt in de ogen aan, anders dan bij het buurtmusje dat op de schutting zit te wachten totdat je kruimels in de tuin gooit. (scroll vooral door als je genoeg foto’s hebt gezien, het verhaal gaat nog verder 🙂 )

Voldaan komen we weer aan op de plek waar we ook vertrokken. We kijken naar de plek waar we net nog een paar Zeearenden zagen vliegen, bij elk zwart stipje vragen we ons af of het niet een Zeearend is.

We krijgen de tijd om ons om te kleden en op te frissen, we moeten wel direct weer terugkomen voor een Noorderlicht informatie sessie.

Wat is Noorderlicht?

Ian vertelt ons op een leuke manier wat Noorderlicht precies is en waar het vandaan komt.

Vanuit onze zon worden voortdurend elektrisch geladen deeltjes de ruimte ingeschoten, dit noemen we de zonnewind. Dit gaat om snelheden tussen de 250 en 2.500km per seconde. Een klein gedeelte hiervan bereikt de aarde.

Wanneer de zonnewind de met de atmosfeer botst worden er lichtdeeltjes gegenereerd. Als er genoeg botsingen plaatsvinden en het donker genoeg is, is het mogelijk om dit verschijnsel met het blote oog waar te nemen.

De geladen deeltjes worden door de magnetische veldlijnen rond de aarde opgevangen en naar de poolstreken geleid. “Poollicht”.

In de buurt van de Zuidpool spreken we van zuiderlicht (aurora australis) en in de buurt van de Noordpool spreken we over Noorderlicht (aurora borealis).

Ian gaat vervolgens in op de wetenschap achter het Noorderlicht, het meeste Noorderlicht dat er te zien is bevindt zich op 100km hoogte.

Noorderlicht is niet alleen een mooi verschijnsel, maar kan ook gevaarlijk zijn. Het is verschillende keren voorgekomen dat grote gebieden zonder stroom zijn gekomen. Ook zijn er meldingen van vliegtuigen die last hebben van Noorderlicht (laat staan wat het doet met de mens).

Ondertussen zijn er genoeg computers die de zonnewind in de gaten houden en ons kunnen ” waarschuwen ” voor een uitbarsting. Ian kijkt met ons naar de monitors en laat ons zien dat ze net een paar dagen veel Noorderlicht hebben gehad, maar dat het nu toch wel minder zal worden.

Iedereen kijkt beteuterd, maar we hebben gelukkig gisteravond al wel het Noorderlicht gezien. Al is het toch iets waar je niet genoeg van kan krijgen!

Walvis als avondeten…

Na alle informatie van het Noorderlicht komt er een van de medewerkers binnen, er is buiten Noorderlicht te zien! Iedereen springt op om zijn of haar camera te halen. Ik ren door de stugge sneeuw de berg op en schiet ons huisje in. We hadden gelukkig alles al klaar gezet voor het geval dat.

We rennen weer terug en gaan met z’n allen op een rij staan. Geweldig! Zelfs af en toe een stuk roze, maar wel lastig om op de camera te zetten…

Toch flink wat Noorderlicht voor een avond dat de kans op Noorderlicht minder dan 1% was! We staan aan de achterkant van het restaurant en worden naar binnen geroepen. Begrijpelijk: het eten wordt koud en dan wordt speciaal voor ons gemaakt dus we besluiten het Noorderlicht te laten voor wat het is en gaan naar binnen.

Onze vrienden blijven nog staan kijken, zij eten niet mee. We gaan het restaurant binnen en wachten tot ons eten wordt geserveerd.

Op het moment dat er een mooi versierd bord op tafel wordt gezet, rennen onze vrienden langs het raam. “Roze!” wordt er hard geroepen. Ik heb de neiging op te springen maar mijn vriendin geeft me een trap. Ik moet blijven zitten, we hebben net eten gekregen. Wat is het eigenlijk?

Walvis… We eten stukjes opgerolde, gerookte walvis! Hier in Noorwegen jagen ze nog op de walvis. Iets waar je mij niet heel blij mee maakt. Maar toch maar even proeven.

Het smaakt geweldig! Niet dat ik direct snap dat ze er hierom op jagen, een paar rolletjes zijn voor mij wel genoeg. Maar het is zeker een delicatesse. Naast de gerookte walvis krijgen we gerookte zalm met wat groenten.

Hierna krijgen we rijst met een mandarijntje erdoor verwerkt, wat groente en kip met amandselsaus. De Franse kok heeft het weer perfect gedaan!

Als toetje een heerlijke walnoten ijstaart, onze achterburen bestellen zelfs twee stukken! (groot gelijk, maar ik zat al vol)

Hele avond Noorderlicht

Het toetje is nog niet op en er wordt alweer geroepen dat er weer veel Noorderlicht te zien is. We schieten weer op en grijpen onze camera’s. We spreken met de mannen af om naar een donkere plek te rijden. Verzamelen bij ons blauwe huis.

Aangekomen bij ons huis begint het overal boven ons te dansen, we schieten in de stres en zetten gehaast onze statieven neer. Schieten wat je schieten kan, maakt niet uit wat er verder nog te zien is op de foto. Geweldig! Mensen die zeggen dat je niet geniet als je alleen maar foto’s maakt van het Noorderlicht… Ik geniet er juist van!

Uiteindelijk schiet iedereen alle kanten op en lukt het niet om een donkere plek te vinden, we raken elkaar zelfs kwijt. De een staat op een heuveltje en de ander bij het meertje. Door de groene dansen verschijnen constant roze vlagen. Het lijkt wel een grote stroom van vuurwerk.

Andere dagen van mijn reis:

• Noorwegen dag 1: Groeten uit Ringstad
• Noorwegen dag 3: Zeekajakken